Marsze Żywej Pamięci w Białymstoku

Sprawozdanie z wyjazdu do Białegostoku 

To już kilkunastoletnia tradycja, że w pierwszej połowie września Białystok gości młodzież z wielu polskich miast oraz państw zza naszej wschodniej granicy, na Międzynarodowym Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru.

Za sprawą Stowarzyszenia Współpracy ze Wschodem dla młodzieży z Poznania i okolic to także okazja do poznania zabytków i klimatu Podlasia – doświadczenie doprawdy niepowtarzalne…

I tak 6 września czworo uczniów z klas I i II gimnazjum rozpoczęło swoją czterodniową wyprawę na wielokulturowe Podlasie.

Pierwszy dzień spędziliśmy głównie w autokarze, ale na trasie mogliśmy zwiedzić też pozostałości zamku książąt mazowieckich w Ciechanowicach. Wieczorem rozpoczęliśmy gościnę w akademikach Politechniki Białostockiej – miejscu naszego noclegu.

Drugi dzień zwiedzania zaczęliśmy od Supraśla, gdzie po jedynej w Polsce umocnionej świątyni prawosławnej oprowadził nas przewodnik. Z klasztoru poszliśmy do muzeum ikon, gdzie dowiedzieliśmy się, jak się je wykonuje. Wszystkie ikony będące w tym muzeum zostały przechwycone przez celników na granicy polsko-białoruskiej.

Następnie wybraliśmy się do Kruszynian, gdzie mogliśmy posłuchać wypowiedzi Tatara opiekującego się meczetem. Dzięki spotkaniu dowiedzieliśmy się więcej o islamie i o tatarach, niż na lekcji WOS-u. Dżamir opowiedział nam o swojej rodzinie, o zwyczajach i tradycjach, a przede wszystkim o historii – jak Tatarzy przybyli na ziemię polskie i wiele innych ciekawych rzeczy.

Pod koniec dnia, przed obiadokolacją, pojechaliśmy naszym żółtym autokarem do Skansenu Ziemi Białostockiej, gdzie zwiedziliśmy stare drewniane domy. Szczerze mówiąc mało stamtąd pamiętam, bo po pierwsze było to pod koniec dnia a po drugie Pan mało ciekawie i niewyraźnie mówił.

Dzień trzeci rozpoczęliśmy od zwiedzania muzeum Ludwika Zamenhofa, Żyda mieszkającego w Białymstoku, który ze względu na wielokulturowość tego miasta, stworzył język esperanto. Powstanie tego języka miało być odpowiedzią na trudności w porozumiewaniu się ludzi różnych nacji na miejscowym targu , ale szerzej – również na cały świecie

Następnie odwiedziliśmy pałacyk, w którym dzisiaj znajduje się urząd stanu cywilnego i gdzie odbywają się śluby. Dowiedzieliśmy się w nim o architekturze i stylu życia białostockiej szlachty. Niedaleko znajdowały się również barwne ogrody rodu Branickich, obok których przygotowana była wystawa o historiach Sybiraków. Po obejrzeniu ogrodów przeszliśmy do muzeum farmacji oraz rezydencji szlacheckiej rodziny Branickich. W muzeum widzieliśmy stare sprzęty, wykorzystywane kiedyś w medycynie. W pałacu natomiast widzieliśmy różne sale, co prawda zrekonstruowane, ale nadaj oddające nastrój życia mieszkających tam niegdyś osób.

Kilka kilometrów dalej – w Choroszczy – zwiedziliśmy również letnią rezydencję tej samej magnackiej rodziny. Miejscem, które zobaczyliśmy potem, był Tykocin, niewielkie miasteczko, znane z pomnika Orła Białego oraz ze świątyń takich jak synagoga czy kościół. Dzień zakończyliśmy bardzo udanie, udając się do muzeum Sybiraków w Białymstoku oraz robiąc zakupy na drogę powrotną. Tego dnia dowiedzieliśmy się wiele, ale również byliśmy dosyć zmęczeni.

W kulminacyjnym dniu wyjazdu wstaliśmy około 7:30 i od razu wzięliśmy się do pakowania.  Musieliśmy być gotowi by po śniadaniu wnieść bagaże do autokaru. Po posiłku i wniesieniu  toreb, poszliśmy na cmentarz gdzie zrobiliśmy pamiątkowe zdjęcie i zostawiliśmy znicze przy grobach żołnierzy poległych na tych terenach w wyniku kolejnych działań wojennych w XIX i XX wieku. Następnie udaliśmy się do parku miejskiego, gdzie przy pomniku Sybiraków uroczystymi przemówieniami rozpoczął się XVI Międzynarodowy Marsz Pamięci Polskiego Sybiru. Szliśmy ulicami – obok setek młodych ludzi z innych miast, co wyglądało w istocie imponująco, a bezpieczeństwa uczestników i porządku na trasie całego zdarzenia pilnowała policja. Było bardzo gorąco, lecz mimo tego wszyscy byli bardzo zadowoleni. Całą naszą wyprawę zakończyła msza święta. Po długiej podróży dotarliśmy do Poznania pełni nowych wrażeń i przygód.

Udział uczniów z ZSE Nr 1 w XVI marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru

Na znak pamięci o tragicznych losach Polaków zesłanych do Związku Radzieckiego w latach 40. i 50. XX w. po raz kolejny wyruszyliśmy do Białegostoku i wzięliśmy udział w marszu upamiętniającym mordercze deportacje. W piątek, 9 września 2016 roku, zgromadziliśmy się przy Grobie Nieznanego Sybiraka oddając hołd rodakom, którzy umierali z zimna, głodu i wyczerpania, doświadczając tzw. Golgoty Wschodu. Uczestnicząc w przemarszu ulicami Białegostoku oraz rozmowach z przybyłymi na uroczystość Sybirakami ze wzruszeniem dotknęliśmy bolesnych wydarzeń minionego wieku i odebraliśmy jedną z ciekawszych w swoim życiu lekcji historii. Poza udziałem w marszu, mieliśmy okazję zanurzyć się w barwnej białostockiej wielokulturowości i tradycji. Z zainteresowaniem przechadzaliśmy się przez miasto, nazywane Perłą Wschodu, oraz przyglądaliśmy lokalnej mozaice narodowościowej, mającej swoje odzwierciedlenie w zróżnicowaniu religijnym Podlasia. W ramach kilkudniowego wyjazdu zwiedziliśmy supraskie Muzeum Ikon utworzone na terenie prawosławnego monasteru, odbyliśmy spacer po Tykocinie, zaglądając do Wielkiej Synagogi mieszczącej Muzeum Kultury Żydowskiej, odwiedziliśmy meczet w Kruszynianach i spróbowaliśmy wyśmienitej tatarskiej kuchni w gospodzie rodziny Bogdanowiczów. Znaczącym momentem podczas wizyty w Tatarskiej Jurcie było dla nas wystąpienie pani Dżenetty Bogdanowicz na temat historii Tatarów oraz tożsamości jej rodziny. Używając pięknych i mocnych słów gospodyni podkreśliła, że ona i jej bliscy uważają się nie tylko za obywateli Rzeczypospolitej, ale są Polakami – Polakami pochodzenia tatarskiego. Wiele wrażeń i ciekawych informacji wynieśliśmy także z Centrum Zamenhofa, Muzeum Medycyny w pałacu Branickich, Białostockiego Muzeum Wsi, Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy oraz, znajdującego się na Tarsie Poznań – Białystok, Zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie. Ważnym punktem programu, nawiązującym do celu wyjazdu, było zwiedzanie ekspozycji opowiadającej o losach zesłańców w centrum Edukacyjno-Wystawienniczym Muzeum Pamięci Sybiru. Pamiątki, fotografie i wspomnienia osób deportowanych na bezkresne stepy wzbudziły w nas wiele emocji oraz refleksji, które zgłębiliśmy podczas marszu i mszy świętej w intencji pomordowanych i zaginionych na Wschodzie.

Odeszli zabrani przemocą, z uścisków domowych pieleszy.
We łzach powiezieni gdzieś nocą, może ich podróż ucieszy.
Stłoczeni w ciemnościach wagonów, jak sople zawisłe w powietrzu,
W tą otchłań nieludzką rzuceni, przez tych bez serc i sumieni.
I w tajgach, w pustkowiu, wśród mrozu, ciosali swoje przetrwanie,
By pamięć ponieść o sobie i o tych co nie przetrwali.

                                                               Ks. Łukasz Krzanowski MS

Spotkaliśmy się w Białymstoku, aby uczcić pamięć Polskich Sybiraków, którzy cierpieli za ukochaną Ojczyznę. Naszym zadaniem jest teraz, aby pamiętać o tych, którzy cierpieli za naszą Ojczyznę i abyśmy nie pozwolili na kolejną bliznę na dumnej piersi Orła Białego. Odpłacajmy się ciepłym uściskiem i przyjacielskim uśmiechem za wyrządzone nam kiedyś zło.

W dniu 6.09.2016 wyjechaliśmy na kilkudniową wycieczkę do Białegostoku zorganizowaną przez Stowarzyszenie Współpracy ze Wschodem MEMORAMUS. W drodze do Białegostoku zatrzymaliśmy się w Ciechanowie aby zwiedzić Zamek Książąt Mazowieckich. Pani przewodnik trochę nam poopowiadała o przeszłości tego zamku oraz o Książętach, którzy w nim zamieszkiwali. Mieliśmy również okazje zwiedzić wnętrza zamku oraz wejść na baszty.  Po dojeździe do Białegostoku zakwaterowaliśmy się w Akademikach Politechniki Białostockiej.

Kolejnego dnia zwiedziliśmy Muzeum Ikon w Supraślu, Meczet w Kruszynianiach, gdzie Tatar Dżemil przybliżył nam kulturę muzułmańską a następnie wybraliśmy się do Tatarskiej Jurty. Tam mogliśmy wysłuchać Tatarki, która opowiedziała nam o swojej historii oraz o historii Tatarów na Ziemiach Polskich. Na koniec dnia wybraliśmy się do Białostockiego Muzeum Wsi. Mogliśmy tam zobaczyć jak kiedyś żyło się w tych rejonach kraju.

W przedostatni dzień zwiedziliśmy Białystok, oprowadzono nas po starówce oraz po Pałacu Branickich, gdzie mogliśmy wejść do Muzeum Medycyny. W Białymstoku również zwiedziliśmy Muzeum Wojska Polskiego oraz nowo otwarte Muzeum Sybiraków. Następnie udaliśmy się do Choroszczy aby zobaczyć letni pałac Branickich. Stamtąd pojechaliśmy do Tykocina, gdzie mieliśmy okazję zwiedzić Synagogę oraz kompleks zabudowań miasta wraz z pobliskim zamkiem.

W ostatni już dzień, odbył się Marsz Żywej Pamięci  Polskiego Sybiru – był to nasz główny cel, dla którego przybyliśmy na Podlasie. Pod Pomnikiem Katyńskim zapaliliśmy znicz i stamtąd udaliśmy się ulicami Białegostoku którędy przebiegała trasa marszu aż do kościoła. W kościele w podziemiach otwarte jest Muzeum Sybiru, gdzie można obejrzeć różnorakie pamiątki związane z tą tematyką. W muzeum spotkaliśmy Sybiraków, którzy opowiedzieli nam trochę o zsyłkach i o tym co wówczas przeżywali. Marsz zakończył się odśpiewaniem Hymnu Sybiraków przy Grobie Nieznanego Sybiraka.

Dzięki temu wyjazdowi, mogliśmy  poznać wielokulturowość Podlasia. Największe wrażenie na mnie, wywarły rozmowy z Sybirakami. Wsłuchanie się w ich opowieści daje dużo do myślenia. Jest to niepojęte jak ludzie mogą zgotować taki los innym ludziom. Ludzie, za wszelką cenę bronili swojej ojczyzny i godności. A teraz? Rzadko kto byłby w stanie podjąć takie poświęcenie, jakim jest obrona własnej ojczyzny. Naszym zadaniem jest kultywować historię Naszej Ojczyzny, oraz pamiętać o tych, którzy polegli dla Wolnej Polski. Wyjazd ten był swoistą lekcją zarówno historii jak i patriotyzmu.
Również urzekająca była przyroda. Lasy oraz tamtejsze wioski posiadają jakiś magiczny urok, który potrafi zachwycić każdego przebywającego w tej okolicy.

6 wrześnie br.uczniowie V LO w Poznaniu udali się w podróż do Białegostoku. Co roku organizowany jest tam Międzynarodowy Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru. Duże wrażenie wywarła na nas idea marszu, którą jest upamiętnienie tragicznych losów obywateli II Rzeczypospolitej Polskiej zesłanych na Sybir w latach 40 i 50 XX w.

W drodze do Białegostoku zatrzymaliśmy się w Ciechanowicach, gdzie zwiedziliśmy wspaniały Zamek Książąt Mazowieckich. Następnego dnia odwiedziliśmy Muzeum Ikon w Supraślu, w którym mieliśmy okazję zobaczyć wiele unikatowych dzieł i dowiedzieliśmy się jak one powstają oraz dlaczego zaczęto je pisać. Później udaliśmy się do meczetu w Kruszynianach, gdzie rozmawialiśmy z przedstawicielem Tatarów – Dżamilem, który opowiedział nam o ich zwyczajach oraz życiu codziennym, po czym zaprowadził nas na cmentarz tatarski i opowiedział o tradycji pochówku. W JurtcieTatarskiej, poczęstowano nas drożdżówkami z cynamonem i rodzynkami, które w ich rejonach są tradycyjnym przysmakiem. Właścicielka Jurty opowiedziała nam o tym jak ludzie początkowo zareagowali na wieść o tym, że ich sąsiadami są Tatarzy i o nieprzyjemnościach jakie mieli z powodu stereotypów związanych z ich pochodzeniem i wiarą.

W czwartek zwiedziliśmy Centrum Zamenhofa, gdzie dowiedzieliśmy się sporo o życiu i tworzeniu  języka esperanto. Kolejnym miejscem, które zwiedzaliśmy był Pałac Branickich. Piękna, zjawiskowa, bogato zdobiona rezydencja magnacka z epoki saskiej, a za nią spektakularny ogród. Na terenie posiadłości mieści się również Muzeum Medycyny i Farmacji, do którego przeszliśmy po zapoznaniu się z przestronnym wnętrzem budynku. Kustosz zademonstrował nam jak produkowano lekarstwa w przeszłych czasach oraz jak wyglądały gabinety lekarskie. Ostatnim punktem zwiedzania było Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Katyńskie, tu każdy mógł zwrócić uwagę na eksponaty, które go interesowały. Wieczorem oglądaliśmy pięknie podświetlony pałac, zwiedzany w ciągu dnia.

Ostatniego, najważniejszego dnia wzięliśmy udział w XVI Międzynarodowym Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru. Zanim trafiliśmy, wraz tysiącami ludzi w różnym wieku, pod Pomnik Sybiraków, zapaliliśmy znicze na cmentarzu żołnierzy poległych w walkach w 1920 roku. Na miejscu zbiórki odśpiewaliśmy hymn, powitano poczty sztandarowe i wszystkich zebranych. Przyjechali ludzie nie tylko z całego kraju, ale też z różnych stron świata. Chwilę później rozpoczął się uroczysty marsz. Szliśmy ulicami Białegostoku w zadumie, razem, poświęcając myśli tym, którzy tyle wycierpieli . Oddawaliśmy hołd wspaniałym ludziom, niektórzy swoim przodkom. Wszyscy biorący udział w marszu chcieli w ten sposób uczcić ich pamięć. Wspólnie dotarliśmy do kościoła  p.w. Ducha Świętego, gdzie biskup odprawił Mszę świętą. Po ceremonii odśpiewaliśmy hymn Sybiraków i ruszyliśmy w drogę do Poznania. Udział w tym wydarzeniu był dla nas wielki przeżyciem i cieszymy się, że mogliśmy w nim uczestniczyć. Uważamy, że trzeba przekazywać młodym ludziom ważne fakty związane z historią naszego kraju.

W dniu szóstego września 2016 roku wyruszyłyśmy z Panią prof. Barbarą Gajową na XVI Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru. Po drodze do Białegostoku zatrzymaliśmy się w Ciechanowie, by zobaczyć zabytkowy zamek. Na miejscu zapoznano nas z bogatą historią tego miejsca i pokazano nam znaleziska archeologiczne przedmiotów codziennego użytku. Wieczorem dotarłyśmy do miejsca zakwaterowania. Następnie udałyśmy się na spacer po starej części miasta.

Kolejnego dnia w drodze do Supraśla zatrzymaliśmy się przy Świętej Wodzie, jednak głównym punktem był Klasztor oraz Muzeum Ikon. Później pojechaliśmy do Kruszynian, gdzie zostaliśmy oprowadzeni po okolicy przez miejscowego Tatara. Zapoznał on nas z kulturą tatarską, a następnie pokazał nam muzułmański cmentarz. Ostatnim miejscem, które zobaczyliśmy tego dnia była pracownia rękodzieła ludowego. Kolejny dzień rozpoczął się zwiedzaniem muzeum Zamenhoffa, później przeszliśmy do Pałacu Branickich, na terenie którego znajdowało się Muzeum Medycyny i Farmacji. Uznałyśmy je za szczególnie interesujące ze względu na profil naszej klasy. Ostatnim punktem wycieczki był pałac w Choroszczy i synagoga w Tykocinie. Ostatniego dnia o godzinie 9.30 rozpoczął się XVI Międzynarodowy Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru. Wzięli w nim udział uczniowie ze szkół z całej Polski. Zakończył się on Mszą Świętą, na koniec której uroczyście odśpiewany został Hymn Sybiraków.

Dnia 6.09.2016r. odbył się wyjazd do Białegostoku. Była to 4-dniowa wycieczka, w której udział brały reprezentacje różnych poznańskich szkół. Już pierwszego dnia zatrzymaliśmy się w zamku w Ciechanowie,  zbudowanym w XIV w. przez mazowieckiego księcia Siemowita III. Następnego ranka wyruszyliśmy w dalszą trasę i zwiedziliśmy Muzeum Ikon w Supraślu. Ten oddział podlaskiego muzeum liczy ok.1,2 tysiąca ikon. Mieliśmy także okazję wejść do Monasteru Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, a dokładniej do cerkwi obronnej, której architektura z połowy XVI w. zachwyciła każdego. Kolejnym punktem były Kruszyniany, gdzie poznaliśmy kulturę i historię Tatarów, zwiedziliśmy meczet oraz zostaliśmy poczęstowani pysznymi drożdżówkami. W czwartek wyruszyliśmy do Pałacu Branickich, którego wnętrza zapierają dech w piersiach. Ta magnacka rezydencja nie bez powodu nazywana jest „Wersalem Podlasia”. Następnie przeszliśmy do mniejszego, ale równie bogatego w wiedzę Muzeum Medycyny. W Choroszczy mogliśmy podziwiać kolejną posiadłość Branickich wraz z jej rozległymi, zalesionymi ogrodami. Dwa ostatnie miejsca, w których byliśmy tego dnia to synagoga w Tykocinie oraz Muzeum Pamięci Polskiego Sybiru, co przygotowało nas na ostatni element wycieczki. 9 września, punktem kulminacyjnym i najważniejszym aspektem tej wyprawy był XVI Międzynarodowy Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru. Chociaż droga była długa, warto było pojechać do Białegostoku i odkryć trochę historii własnego kraju.

Sprawozdanie z XVI Międzynarodowego Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru

W dniach 6-9 września 2016 roku odbył się XVI Międzynarodowy Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru.

Pierwszego dnia, we wtorek 6 września 2016 roku jako delegacja uczniów z XI LO w Poznaniu wraz z opiekunem  panią Alicją Łukaszewską zebraliśmy się na Dworcu Letnim PKP przy ul. Dworcowej, po czym ruszyliśmy dwoma autokarami, wspólnie z pozostałymi uczestnikami z różnych szkół w podróż do Białegostoku. Po drodze zatrzymaliśmy się w Ciechanowie, gdzie zwiedziliśmy rewitalizowany Zamek Książąt Mazowieckich oraz Muzeum Szlachty Mazowieckiej. Podzieleni na grupy poznawaliśmy historię zamku oraz jego liczne zakątki. Mieliśmy okazję sprawdzić swoją wiedzę historyczną oraz wysłać interaktywne pocztówki do przyjaciół. Mogliśmy również zobaczyć panoramę miasta z zamkowej wieży. Po pokonaniu reszty drogi i dotarciu do Białegostoku, zostaliśmy zakwaterowani w domu studenckim „Beta” Politechniki Białostockiej, a następnie udaliśmy się na obiadokolację do pobliskiej restauracji. Po posiłku mieliśmy możliwość udania się na wieczorny spacer po Białymstoku z opiekunem.

Drugi dzień naszego wyjazdu do Białegostoku zaczął się od śniadania w restauracji „Pod Herbem”. Następnie wsiedliśmy do autokarów i ruszyliśmy do Świętej Wody – centrum pielgrzymkowego oddalonego o około 15 kilometrów od miasta. Spędziwszy 30 minut w Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej pojechaliśmy do Supraśla, gdzie zwiedzaliśmy Muzeum Ikon i prawosławny Monaster. Dowiedzieliśmy się tam wielu ciekawych rzeczy o pisaniu ikon, religii prawosławnej oraz o odbudowywanej wewnątrz Monasteru Cerkwi Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu. Później czekała nas długa droga do Kruszynian, gdzie spotkaliśmy się z panem Dżemilem Gembickim, który pokazał nam meczet i tatarski cmentarz, opowiedział o swojej religii i kulturze. W Tatarskiej Jurcie zostaliśmy poczęstowani pysznymi drożdżówkami z cynamonem, a pani Dżenneta Bogdanowicz opowiedziała nam wiele interesujących rzeczy dotyczących historii tego miejsca oraz  Tatarów Polskich. Ostatnim punktem środowego programu było Białostockie Muzeum Wsi, gdzie mogliśmy na własne oczy zobaczyć jak mieszkali ludzie na Podlasiu jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Wróciliśmy do Białegostoku przed godziną 19.00 i udaliśmy się na obiadokolację, a nastepnie do miejsca zakwaterowania. Pomimo intensywnego zwiedzania i kilku godzin spędzonych w autokarze, drugi dzień wyjazdu dał nam wiele wiedzy na temat kultur, które można spotkać na Podlasiu oraz  o dawnym życiu na tych terenach.

Trzeciego dnia po śniadaniu pojechaliśmy do Centrum im. Ludwika Zamenhofa, gdzie zapoznaliśmy się z miejscami związanymi z pierwszymi latami życia Ludwika Zamenhofa, które stały się inspiracją do stworzenia przez niego języka esperanto. Byliśmy w Muzeum Historii Medycyny i Farmacji. W zabytkowych wnętrzach dawnego Pałacu Branickich poznawaliśmy tajniki medycyny, proces kształtowania się przez stulecia tradycji leczniczych, poczuliśmy zapach i atmosferę apteki z przełomu XIX i XX wieku. W Choroszczy zwiedzaliśmy letnią rezydencję rodziny Branickich, w której obecnie mieści się Muzeum Wnętrz Pałacowych i spacerowaliśmy po zabytkowym parku pałacowym. W Tykocinie zwiedziliśmy żydowską synagogę oraz kompleks zabudowań miasta. Wieczorem odwiedziliśmy Muzeum Wojska Polskiego, gdzie mogliśmy zobaczyć uzbrojenie używane podczas I i II wojny światowej. Na koniec zwiedziliśmy Muzeum Sybiraków, gdzie mieliśmy okazję zobaczyć zdjęcia i przedmioty, które zabierali ze sobą Sybiracy wywożoni na Syberię.

Czwartego dnia, 9 września 2016 roku całą grupą udaliśmy się na Białostocki Cmentarz Wojskowy, gdzie zapaliliśmy znicze żołnierzom poległym za Ojczyznę. Nastepnie o godzinie 10.00 udaliśmy się na miejsce skąd ruszył XVI Międzynarodowy Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru. Wzięli w nim udzial uczniowie z wielu szkół, Sybiracy i ich rodziny. Przemarsz odbył się ulicami: Świętojańską, Branickiego i Piastowską, aż do kościoła pw. Świętego Ducha przy ulicy Sybiraków. Tam o godzinie 11.30 odprawiona została Msza św. celebrowana przez metropolitę białostockiego abp Edwarda Ozorowskiego. Ostatnia część uroczystości odbyła się przy Pomniku – Grobie Nieznanego Sybiraka, gdzie uczestnicy złożyli wieńce i zapalili znicze. Był także odczytany apel poległych, zakończony salwą honorową.

Uczestnictwo w wyjeździe do Białegostoku na XVI Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru, pozwoliło nam na upamiętnienie wydarzeń sprzed wielu lat, które zdecydowanie na pamięć zasługują. Przy okazji dane nam było zwiedzić obiekty, które wzbogaciły naszą wiedzę oraz te, które rozwinęły świadomość historyczną. Wspomnienie z wyjazdu będzie żyło w nas długo – tak jak Żywa jest Pamięć Polskiego Sybiru.

W ramach współpracy z MEMORAMUSEM -Stowarzyszeniem Współpracy ze Wschodem w Poznaniu uczennice z klas drugich reprezentowały XX Liceum Ogólnokształcące na tegorocznym XVI Marszu Żywej Pamięci Sybiru..

Kilkudniowy wyjazd zawierał bardzo bogaty program zwiedzania miasta Białegostoku i regionu Podlasia. Juz podczas podróży do Białegostoku zwiedzaliśmy XIV wieczny zamek w Ciechanowicach. W muzeum zamkowym zapoznano nas z faktami i mitami na temat budowli. Oglądaliśmy ciekawe eksponaty. W nowoczesnej sali multimedialnej technika umożliwiła i pomogła nam zrozumieć historię zamku Książąt Mazowieckich. Po zwiedzeniu zamku wyruszyliśmy w dalszą podróż. Pierwszy dzień pobytu na Podlasiu przewidywał wyjazd do Wasilkowa i zwiedzanie Sanktuarium  Matki Boskiej Bolesnej w Świętej Wodzie. Ten mały rzymskokatolicki kościół został wybudowany w 1997 roku. Świątynia jest jednym z dziewięciu sanktuariów należących do archidiecezji białostockiej. W 2000 roku na wzgórzu zaczęto stawiać krzyże wotywne, które na stałe wpisały się w krajobraz.

Kolejnym miejscem , które odwiedziliśmy  był Supraśl.  Zwiedzaliśmy Muzeum Ikon i Cerkiew Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. Muzeum   dysponuje jedną z największych kolekcji ikon z XVIII, XIX, XX wieku. Z relacji przewodnika i prezentacji multimedialnej dowiedzieliśmy się jak powstają ikony, jaka jest ich symbolika. Kolejnym etapem naszej wycieczki były Kruszyniany. Udaliśmy się do meczetu, który jest jednym z niewielu czynnych w Polsce. Duże wrażenie na nas wywarło spotkanie z polskim Tatarem. Opowiadał on nam o swojej religii i zwyczajach. Niezwykłym miejscem okazała się Tatartska Jurta – agroturystyczne gospodarstwo prowadzone przez Tatarkę Dżennetę Bogdanowicz. Następny dzień przewidywał również bardzo bogaty i różnorodny program. Poświęcony był na zwiedzanie miasta Białegostoku. Z opowieści przewodnika dowiedzieliśmy się bardzo ciekawych historii i faktów. Mieliśmy okazję zwiedzić Centrum im. Ludwika Zamenhofa. Zgromadzony tam materiał odtwarza klimat miasta z drugiej połowy XIX wieku. Oglądaliśmy plany miasta, pocztówki, fotografie oraz rodzinę twórcy esperanto. Elementy zgromadzone na wystawie, między innymi: okiennice, krzesła dekoracje oraz głos lektora sprawiły, że wczuwaliśmy się w klimat dziewiętnastowiecznego miasta. Następnym celem wędrówki po Białymstoku było Muzeum Historii Medycyny i Farmacji UMB oraz Pałacu Branickich. Na mapie naszej wycieczki była miejscowość Choroszcz, gdzie zwiedzaliśmy pałac i park należące do rodu Branickich. Ostatnim miejscem zwiedzania był Tykocin. Mieliśmy możliwość zobaczenia drugiej co do wielkości i jedną z najstarszych synagog w Polsce.  W muzeum zgromadzono przedmioty związane z kulturą żydowską.  Po powrocie do Białegostoku zdążyliśmy jeszcze obejrzeć wystawę poświęconą Polskiemu Sybirowi „ Polacy w Kazachstanie 1936 – 1956”.

Najważniejszym wydarzeniem dla nas był ostatni dzień pobytu w Białymstoku.Wzięliśmy udział w Międzynarodowym Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru, upamiętniającym ofiary wywózek na Wschód. Oficjalne uroczystości rozpoczęły się przy Pomniku Katyńskim. Odczytano list od Prezydenta RP Andrzeja Dudy skierowany do uczestników. Ulicami miasta przemaszerowało kilka tysięcy ludzi w kierunku kościoła p.w. Ducha Świętego, gdzie została odprawiona msza św. Byłyśmy bardzo wzruszone słuchając Hymnu Sybiraków „…a myśmy szli i szli dziesiątkowani! Przez tajgę stepy- plątaninę dróg! A myśmy szli i szli niepokonani! Po wysłuchaniu apelu poległych zakończonego salwą honorową w ciszy i skupieniu zapaliłyśmy znicze  na Grobie Nieznanego Sybiraka.

Miałyśmy okazję uczestniczyć  nie tylko w wspaniałej wycieczce  lecz w bardzo ważnej uroczystości religijno-patriotycznej. Oddaliśmy cześć wszystkim osobom, które nie wróciły z sowieckich zesłań na Sybir, Kazachstan.”Ich przeżycia nasza pamięć” to hasło wystawy plenerowej wspomnień wnuków osób zesłanych i naszym obowiązkiem jest „pamięć”-przekazywanie wiedzy i oddanie hołdu polskim ofiarom tamtych wydarzeń oraz troska o pamięć historyczną.

Wrześniowa podróż na Podlasie stała się dla nas wyjątkową okazją do spotkania z wielokulturowością tego regionu Polski, którą tak niewiele znamy. Niezwykle interesujące były dla nas spotkania z religiami. A podróż śladem tradycji tatarskich, meczet i mizar, Kruszyniany, spotkanie z przedstawicielami rodzin tatarskich wywarły na nas szczególne wrażenie. Mieliśmy też okazję odwiedzić Białystok, który zachwycił nas swoją bogatą i niezwykle ciekawą historią oraz urzekł niepowtarzalnym klimatem.

Najważniejszym dla nas wydarzeniem był jednak udział w Międzynarodowym Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru. Jesteśmy dumni, że mogliśmy reprezentować naszą szkołę w tym wyjątkowym wydarzeniu i na dowód naszej pamięci o tych co ginęli, cierpieli i walczyli o niepodległość naszej ojczyzny przejść ulicami Białegostoku oddając hołd zesłańcom. Szczególnie wymowne jest dla nas także tegoroczne hasło marszu „Nauczyciele polscy – zesłańcy Sybiru”, któremu towarzyszy refleksja. Refleksja o tym, jak dzięki wielu wspaniałym ludziom, którzy mimo trudu życia w ciężkich warunkach sowieckich łagrów, nie porzucili powołania, jakim było kształcenie i wychowanie młodych Polaków.

Jesteśmy wdzięczni Stowarzyszeniu Współpracy ze Wschodem Memoramus w Poznaniu za możliwość udziału w tym wydarzeniu.

Śladami Wielokulturowego Podlasia

Na początku września uczniowie Gimnazjum nr 1 im. Hipolita Cegielskiego wraz z opiekunem p. Ewą Napieralczyk, w ramach działalności w Stowarzyszeniu Współpracy ze Wschodem Memoramus , wzięli udział w XVI Międzynarodowym Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru w Białymstoku. Wyjazd miał nie tylko walory czysto turystyczne. Młodzież naszego gimnazjum podziwiała wschodnie tereny naszego kraju pod względem bogactwa, jakim jest tam wielokulturowość. W ciągu kilku dni mieliśmy okazję odwiedzić wioskę tatarską Kruszynianach i odbyć wizytę w meczecie. W Supraślu poznawaliśmy tajniki religii i elementy kultury prawosławnej oraz zwiedziliśmy klasztor prawosławny i jedyne w Polsce muzeum ikon. „U Pana  Boga w Ogródku”, czyli w Tykocinie zachwycaliśmy się pięknem synagogi i kultury żydowskiej. Była to wspaniała lekcja tolerancji i historii dla naszej młodzieży.

Ostatnim dniem naszego pobytu na Podlasiu był udział w XVI Międzynarodowym Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru, który w tym roku poświęcony był nauczycielom polskim- zesłańcom Sybiru. Pomimo, że żar lał się z nieba, nasi uczniowie dzielnie przeszli spod Pomnika Katyńskiego do kościoła pw. Ducha Świętego, gdzie wzięli udział w nabożeństwie. Na zakończenie uroczystości przy Pomniku Grobie Nieznanego Sybiraka odbył się apel, podczas którego modlono się w obrządku katolickim, prawosławnym i ewangelicko-augsburskim. Uroczystość zakończyła się odśpiewaniem przez żołnierza 18. Białostockiego Pułku Rozpoznawczego hymnu Sybiraków. Wtedy niejednemu z nas ze wzruszenia zakręciła się łezka w oku. Pobyt na Podlasiu to żywa lekcja historii i przekazywania pamięci o naszych przodkach. Młodzi ludzie mieli okazję uświadomić sobie, że Polacy wielu wyznań potrafią żyć obok siebie i wzajemnie się szanować, a wielokulturowość Podlasia jest naszą dumą i skarbem narodowym. Uczniowie i opiekunowie mieli też okazję do nawiązania nowych znajomości i wymiany doświadczeń z uczestnikami wyjazdu, którzy pochodzili z poznańskich liceów, techników i gimnazjów. Oby więcej takich właśnie lekcji historii.

Coroczny wyjazd do Białegostoku wraz z uczniami szkół wielkopolskich, współpracujących ze Stowarzyszeniem „Memoramus”, to dla nas nie tylko udział w międzynarodowych marszach, upamiętniających polskich zesłańców. To także niezwykła okazja, aby poznać, dotknąć zobaczyć piękny zakątek naszego kraju, jakim jest wielokulturowe Podlasie, zwiedzić kilka podlaskich miast, miasteczek i wsi.

Białystok, stolicę województwa podlaskiego, zwiedzaliśmy w trzecim dniu podróży. Poza zwiedzaniem miasto mogło zaoferować nam wspaniałą przygodę intelektualną – zapoznanie się z interaktywną wystawą w Centrum Ludwika Zamenhofa, twórcy języka esperanto, i zapoznanie się z Muzeum Medycyny i Farmacji w dawnym pałacu hetmana Jana Klemensa Branickiego, gdzie obecnie znajduje się główny budynek białostockiego Uniwersytetu Medycznego. Z balkonu uczelni warto było spojrzeć na cudowne, zadbane ogrody w stylu francuskim, a potem zejść do tych ogrodów i pospacerować wśród klombów z kwiatami. Pałac i ogród – to coś pięknego, więc nie mogło się obejść bez robienia zdjęć. Zresztą i spacer po mieście z przewodnikiem w ciepłych promieniach wrześniowego słońca był równie ciekawy i przyjemny. Miasto zachwycało! Wieczorem tego dnia zwiedziliśmy nowo powstałe Muzeum Pamięci Sybiru – było to zgoła odmienne doświadczenie, ale ogromnie ważne w kontekście celu naszego przyjazdu do Białegostoku.

Ten dzień uznaliśmy za najwspanialszy ze wszystkich, spędzonych na Podlasiu. W tym samym dniu po zwiedzeniu pałacu Branickich w Choroszczy udaliśmy się jeszcze do Tykocina, małego miasteczka z niezwykle bogatą historią. Klimat i architektura Tykocina pozwoliły nam zanurzyć się w przeszłości, a wyobraźnia i opowieść, którą usłyszeliśmy od przewodnika w synagodze, sprawiły, że szacowny budynek starej bóżnicy wypełniły cienie żydowskich mieszkańców miasteczka, po których wszelkie ślady starannie zatarły okrutne dzieje.

Już dzień wcześniej było nam dane przekonać się o wielokulturowości Podlasia. Otóż, zwiedzanie Supraślu stało się okazją do spotkania z kulturą i sztuką prawosławną w potężnej cerkwi Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy przy monasterze prawosławnym i Muzeum Ikon. Cerkiew, jedyna taka w naszej części Europy, przeżywała czasy świetne i dramatyczne. Monaster od XVI wieku był jednym z ważniejszych ośrodków prawosławnej kultury religijnej na Podlasiu, a potem dwie kolejne wojny wieku XX dosłownie zmiotły go z powierzchni ziemi. Od kilkudziesięciu lat trwa odbudowa i przewrócenie zabytkowi przedwojennej świetności i rangi. Supraska cerkiew, muzeum ikon z jego ogromną kolekcją, milczący mnisi w czarnych habitach – to wszystko porusza, wywiera niezwykle trwałe wrażenie. A poza tym Supraśl urzeka niesamowitą ciszą, spokojem, zielenią. Jest to miejsce, do którego nieustannie chce się wracać.

Podlasie pokazało nam jeszcze jedno swoje oblicze – jako ojczyzna polskich Tatarów, którzy od wieków mieszkają w naszym kraju, są zżyci z nim i uważają się za prawdziwych polskich obywateli i patriotów. Nie tylko uważają się i uważali, ale też dowiedli swojej prawdziwej polskości czynami bohaterskimi w walkach o Polskę. Bardzo ciekawym przeżyciem stało się zwiedzanie meczetu i mizaru (cmentarza) we Kruszynianach, a także spotkanie z Dżannet Bogdanowicz, właścicielki słynnego w całym kraju gospodarstwa agroturystycznego „Tatarska jurta”. Dzięki pani Dżannet wieś jest dziś tym, czym jest – miejscem, do którego ciągną setki turystów każdego dnia. Wysłuchaliśmy pięknego świadectwa dzielnej Tatarki o tym, jak to jest – być polskim Tatarem, kochać ojczysty kraj i tradycje przodków.

Ostatni dzień naszego pobytu w Białymstoku był niezwykle ciepły i uroczysty. Jego niecodzienny charakter podkreślały nasze odświętne stroje, transparenty, odznaki, znicze. Zgromadzeni pod Pomnikiem Mordu Katyńskiego w miejskim Parku Konstytucji 3 Maja, wysłuchaliśmy przemówień i zostaliśmy pobłogosławieni w trzech obrządkach chrześcijańskich. Tak zaczął się XVI Międzynarodowy Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru. Następnie pełnymi słońca ulicami miasta wyruszyliśmy w kierunku kościoła pw. Ducha Świętego, gdzie wysłuchaliśmy mszy św., celebrowanej przez arcybiskupa diecezji białostockiej. Wyjątkową chwilą tego Marszu stało się dla nas wspólne odśpiewanie „Marszu Sybiraków”, podniosłe, przenikające do szpiku kości.

Sprawozdanie Gimnazjum nr 53 w Poznaniu z wyjazdu do Białegostoku.

6 dnia września, w godzinach porannych, wyjechaliśmy spod dworca letniego na czterodniową wycieczkę, której celem było przypomnienie nam o historii Sybiraków i ich dokonań. Pojechaliśmy na piękne, posiadające bogatą historię tereny podlaskie – do Białegostoku. Po drodze mieliśmy okazję zobaczyć Zamek Książąt Mazowieckich w Ciechanowie. Po przyjeździe do Białegostoku, zamieszkaliśmy w akademikach tamtejszej politechniki.

Drugiego dnia zwiedzaliśmy wyremontowaną cerkiew, gdzie przybliżono nam jej historię oraz prawosławne obyczaje. Następnie przeszliśmy razem do Muzeum Ikon. Każda z nich była wykonana własnoręcznie. Byliśmy pod wrażeniem umiejętności i techniki z jaką zostały wykonane. Kolejnym punktem wycieczki było zobaczenie meczetu w Kruszynianach. Zapoznaliśmy się z kulturą tatarską i muzułmańską. Zostaliśmy również zaproszeni do Tatarskiej Jurty – restauracji, prowadzonej przez Tatarkę, Panią Dżennetę. Opowiedziała nam o swojej historii, która ukazała nam, z jakim problemami często borykają się Tatarzy. Następnie udaliśmy się do  dwudziestowiecznej wioski – była piękna i bogata w eksponaty. Po dniu pełnym ciekawych wrażeń wróciliśmy do pokojów.

Trzeciego dnia, po śniadaniu wraz w przewodnikiem udaliśmy się do Centrum im. Ludwika Zamenhofa, gdzie opowiedziano nam o jego historii oraz dokonaniach. Największym  w nich było stworzenie języka esperanto, który według jego idei, miał złączyć ludzi. Następnie udaliśmy się do Muzeum Historii Medycyny i Farmacji oraz do Pałacu  Branickich, gdzie obecnie mieści się Uniwersytet Medyczny. Przybliżono nam historię pałacu oraz jego ówczesnych właścicieli. Ogromne wrażenie zrobił na nas ogród, który w tej części roku, w pełnym słońcu, wyglądał przepięknie. Kolorystyka oraz ułożenie kwiatów były nieprawdopodobnie spójne i cieszyły oko. Po obejrzeniu wszystkich białostockich atrakcji udaliśmy się do Choroszczy, gdzie mieści się Letnia Rezydencja Jana Klemensa Branickiego. Wystrój był bardzo dopracowany, każdy element wystawy pasował do siebie, co zwróciło naszą uwagę. Po obejrzeniu całej rezydencji oraz otaczającego jej terenu pojechaliśmy do Tykocina. Zwiedziliśmy tamtejszą synagogę oraz kompleks zabudowań miasta. Po przyjeździe do Białegostoku udaliśmy się do Muzeum Pamięci Sybiru, gdzie znajdowały się rzeczy Sybiraków – listy, dzienniki, zdjęcia.

Dzięki tej wycieczce udało nam się zwiedzić malownicze tereny Podlasia oraz poznać jego historię. Wizyty w meczecie, cerkwi, czy synagodze przybliżyły nam kulturę wschodu oraz panujące tam obyczaje. Marsz Pamięci Polskiego Sybiru, który odbył się ostatniego dnia wycieczki, przypomniał nam o osobach, które podczas wojny zostały wysłane w głąb Rosji – na Syberię. To wydarzenie pozwoliło nam oddać im hołd.